Veilig werken met gevaarlijke stoffen: zo bescherm je je medewerkers met OEB, OEL en containment

In sectoren waar met gevaarlijke chemische of farmaceutische stoffen wordt gewerkt, staat één vraag centraal: hoe bescherm je je medewerkers effectief tegen schadelijke blootstelling? Of het nu gaat om de productie van medicijnen of het verwerken van chemicaliën, blootstellingsbeheersing is van cruciaal belang. Occupational Exposure Banding (OEB), Occupational Exposure Limits (OEL) en geavanceerde containment-oplossingen vormen samen het fundament van een veilige werkomgeving.

Wat is containment en waarom is het essentieel?

Containment verwijst naar alle fysieke en procedurele maatregelen die voorkomen dat gevaarlijke stoffen zich verspreiden buiten hun gecontroleerde omgeving. Denk aan gesloten systemen, isolatoren of ventilatieoplossingen die lekkage tegengaan. Het doel: werknemers beschermen tegen directe of indirecte blootstelling aan schadelijke stoffen.

“Een goed containment-systeem is niet optioneel, het is de eerste verdedigingslinie tegen gezondheidsrisico’s,” zegt een veiligheidsadviseur uit de farmaceutische sector. “Zeker bij stoffen waarvoor al een paar microgram per kubieke meter lucht schadelijk kan zijn, is iedere lek een potentieel gevaar.”

Wat is Occupational Exposure Banding (OEB)?

OEB is een classificatiesysteem dat stoffen indeelt op basis van hun toxicologische eigenschappen, zoals giftigheid, kankerverwekkendheid of effecten op voortplanting. Omdat voor veel nieuwe stoffen nog geen officiële grenswaarden bestaan, biedt OEB een werkbaar alternatief. Stoffen worden onderverdeeld in ‘bands’ van 1 (laag risico) tot 5 (hoog risico). Elk niveau stelt specifieke eisen aan de veiligheidsmaatregelen.

De piramide van OEB’s: van basis tot extreme voorzorg

De hiërarchie binnen OEB’s helpt bedrijven snel in te schatten welke beschermingsmaatregelen nodig zijn:

• OEB 1 – Minimale risico’s, basisventilatie volstaat.

• OEB 2 – Enig risico; gebruik van PPE (persoonlijke beschermingsmiddelen) en afzuiging vereist.

• OEB 3 – Middelmatig gevaar; gesloten systemen of isolatoren zijn aanbevolen.

• OEB 4 – Hoog risico; strikte containment, uitgebreide engineering controls.

• OEB 5 – Zeer hoog risico; maximale isolatie en volledig geautomatiseerde processen.

Wat zijn Occupational Exposure Limits (OEL)?

Waar OEB’s indicatief zijn, vormen OEL’s de wettelijke of wetenschappelijk vastgestelde grenswaarden. Deze geven de maximale concentratie aan van een stof waaraan een werknemer per tijdseenheid mag worden blootgesteld zonder nadelige gezondheidseffecten. Ze worden vastgesteld op basis van langdurig toxicologisch onderzoek.

“Zie OEL’s als het eindstation van blootstellingsbeoordeling,” legt een specialist industriële hygiëne uit. “Waar OEB’s starten met schatten, leveren OEL’s de harde cijfers.”

Hoe OEB en OEL samenwerken

Hoewel verschillend in aard, zijn OEB en OEL onlosmakelijk verbonden:

• OEB helpt bij het maken van voorlopige risicoanalyses als er nog geen OEL bestaat.

• OEL volgt zodra voldoende data beschikbaar is en bepaalt vervolgens de exacte grenswaarden.

Bedrijven gebruiken OEB-classificaties vaak als basis voor het opstellen van veiligheidsmaatregelen, in afwachting van definitieve OEL’s.

De rol van containment in de praktijk

Containment is de praktische vertaling van wat OEB en OEL voorschrijven. Op basis van de classificatie van een stof wordt bepaald welke technische of procedurele maatregelen nodig zijn. Denk aan:

• Isolatoren en RABS (Restricted Access Barrier Systems) om de operator fysiek te scheiden van de stof.

• Afzuigsystemen en ventilatie die zorgen voor gecontroleerde luchtstromen.

• Geautomatiseerde doseer- of verpakkingslijnen die menselijk contact minimaliseren.

Daarnaast is monitoring essentieel. Regelmatige blootstellingsmetingen bevestigen of de genomen maatregelen effectief zijn – en of aan OEL’s wordt voldaan.

Kritisch in de farmaceutische industrie

De farmaceutische industrie is koploper in het toepassen van OEB’s en geavanceerde containment. De reden is duidelijk: hier worden vaak werkzame stoffen verwerkt die al in kleine hoeveelheden biologisch actief zijn. Denk aan oncologische middelen of hormonen.

Voor deze sector is een solide strategie onmisbaar. “In onze cleanrooms gelden strengere eisen dan in een gemiddelde operatiekamer,” zegt een productiehoofd. “Onze mensen zijn onze prioriteit.”

Conclusie: veiligheid begint met inzicht

Een veilige werkplek ontstaat niet vanzelf. Het vraagt om een combinatie van wetenschappelijke beoordeling (OEL), risicogestuurde indeling (OEB) en technische oplossingen (containment). Bedrijven die deze driehoek serieus nemen, creëren niet alleen een veilige, maar ook efficiënte en toekomstbestendige werkomgeving.

Wil je weten hoe jouw organisatie veiliger kan omgaan met chemische stoffen? Ontdek onze oplossingen voor containment, veilige vatverwerking, en branchegerichte ondersteuning op onze expertisepagina’s.

Voor meer informatie zie de onderstaande link:

Veiligheid bij werken met gevaarlijke chemicaliën

Lossen van vaten op een veilige manier

effectieve containment oplossingen

Veilig lossen van vaten

Essentiële containment oplossingen voor uw werkplek